Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά που βιώνει ο κλάδος των ψηφιακών τραπεζών αλλά και των startups γενικότερα τους προηγούμενους 12 με 18 μήνες, με αποκορύφωμα τις τραπεζικές αναταράξεις των τελευταίων εβδομάδων.
Γεγονός που αποτυπώνεται ανάγλυφα και στην κατακόρυφη πτώση των αποτιμήσεων για τις εταιρείες που δεν μπορούν να πείσουν για τις προοπτικές κερδοφορίας τους.
Αυτό τονίζει, μιλώντας στο CNN Greece ο διάσημος angel investor και CEO της tbi financial services, Petr Baron. Ταυτόχρονα όμως, εκφράζει την πεποίθησή του ότι -σε μακροοικονομικό επίπεδο- η εικόνα δεν έχει αλλάξει καθώς οι επιχειρήσεις, και δη οι fintech, που θα καταφέρουν να καλύψουν τις πραγματικές ανάγκες των καταναλωτών θα βγουν κερδισμένες σε βάθος χρόνου. Αρκεί βέβαια το επιχειρηματικό τους μοντέλο να μπορεί να εξασφαλίσει κερδοφορία.
Μεμονωμένα γεγονότα και όχι τραπεζική κρίση
Αναφερόμενος στην υπόθεση της Silicon Valley Bank αλλά και της Credit Suisse, ο κ. Baron κάνει λόγο για μεμονωμένα γεγονότα, που οφείλονται σε συγκεκριμένα λάθη και παραλείψεις.
«Οι τράπεζες, όπως και οι άλλες επιχειρήσεις, αποτυγχάνουν. Έτσι λειτουργεί ο κλάδος, όπως και οι υπόλοιποι κλάδοι» τονίζει.
Και προσθέτει πως «υπάρχουν χρεοκοπίες, οικονομικά μοντέλα που αποτυχαίνουν στελέχη που κάνουν λάθη κλπ κλπ. Άρα, ειλικρινά δεν πιστεύω ότι αυτό που συνέβη τον προηγούμενο μήνα είναι μια παγκόσμια τραπεζική κρίση».
Αντίθετα, αναφέρει πως, αυτό που είδαμε και στις δύο περιπτώσεις είναι μια ταχύτατη αντίδραση από τις εποπτικές και ρυθμιστικές αρχές για τον περιορισμό των συνεπειών και την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών και των επενδυτών, μολονότι ήταν πολύ διαφορετικά μεταξύ τους γεγονότα.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι συνέπειες περιορίστηκαν και δεν είδαμε να «ξεχύνονται» σε άλλους κλάδους ή τράπεζες. Γεγονός που επιβεβαιώνει ότι δεν πρόκειται για γενικευμένη κρίση αλλά αποτυχία επιχειρηματικών μοντέλων και επιχειρηματικών αποφάσεων.
Αναφερόμενος στην υπόθεση της Silicon Valley Bank υποστηρίζει ότι «στο τρέχον οικονομικό μοντέλο, με τα υψηλά επιτόκια, ήταν αναμενόμενο να συμβεί», εξηγώντας πως η κατάσταση είχε «κακοφορμίσει» για πάρα πολύ καιρό και πήρε διαστάσεις σε μια στιγμή.
Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με την Credit Suisse όπου τα προβλήματα προϋπήρχαν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Τη στιγμή του πανικού όμως, αρκούσαν δύο λέξεις από τον πρόεδρο της Saudi National Bank για να έρθει η κατάρρευση.
Και αν κανείς ακούσει όλη τη φράση του, αυτά που λέει δεν προκαλούν κανένα πρόβλημα, τίποτε από όσα λέει δεν είναι λάθος. Αλλά με τη φράση «απολύτως τίποτε» το μυαλό όλων πήγε στο «πουλήστε».
Από την άλλη, και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό σύμφωνα με τον κ. Baron, πλέον, οι ρυθμιστικές αρχές έχουν τα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν αυτού του τύπου τις κρίσεις, γεγονός που αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος.
Οι νεοφυείς επιχειρήσεις μπορεί να αντιμετώπισαν βραχυπρόθεσμα προβλήματα, όμως αυτά αντιμετωπίστηκαν κυριολεκτικά σε ημέρες, αν όχι σε ώρες. Η Silicon Valley Bank αγοράστηκε από την First Citizen, δόθηκε ρευστότητα και αντίστοιχα στη Βρετανία η HSBC αγόρασε τις δραστηριότητες εκεί. Και αυτό λειτούργησε πολύ θετικά για την HSBC.
Αλλαγή συναισθήματος στον κλάδο
Από την άλλη, και μιλώντας πιο γενικά, υποστηρίζει πως υπάρχει μια αλλαγή συναισθήματος ευρύτερα στον κλάδο, και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τη Silicon Valley Bank.
Εδώ και περίπου ένα με ενάμιση χρόνο οι επενδυτές στρέφουν τη στόχευσή τους από τη συνεχή ανάπτυξη στο «πότε θα γίνουμε κερδοφόροι».
Όπως εξηγεί, οι αποτιμήσεις έχουν μειωθεί σημαντικά, πέφτοντας από 30 φορές τα κέρδη στο 10 φορές τα κέρδη. Ο επενδυτές έχουν γίνει πολύ πιο συνετοί σε σχέση με το πως ήταν στο τέλος του 2021 ή τις αρχές του 2022. Και εξετάζουν θεμελιώδη στοιχεία όπως ο δρόμος προς την κερδοφορία και οι οικονομικοί δείκτες της εκάστοτε εταιρείας. Με αποτέλεσμα, αν δεν βλέπουν δυνατότητες κερδοφορίας, η διαφορά ανάμεσα στις αποτιμήσεις τότε και τώρα είναι πολύ μεγάλη.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στις neobanks ή challenger banks. Και εδώ πρέπει να αποδείξουν πώς θα φτάσουν στην κερδοφορία. Είναι εύκολο να προσφέρεις τα πάντα δωρεάν με ένα σέξι τρόπο. Τι συμβαίνει όμως αν καταλαβαίνεις πως έτσι δεν θα βγάλεις χρήματα;
«Αυτό σημαίνει ότι εκείνοι που δεν έχουν ένα ξεκάθαρο δρόμος προς την κερδοφορία θα αντιμετωπίσουν προβλήματα. Ήδη βλέπουμε κάποιες από αυτές να κλείνουν και άλλες να πωλούνται σε ισχυρότερους παίκτες» τονίζει για να προσθέσει πως, αντίστοιχα οι επενδυτές γίνονται πλέον πολύ πιο επιλεκτικοί ως προς το πού θα τοποθετήσουν τα χρήματά τους.
Ο ρόλος των επιτοκίων
Παράλληλα, όπως εξηγεί, η αλλαγή στη στάση των επενδυτών έχει να κάνει και με το αυξανόμενο κόστος του χρήματος.
«Κάναμε λόγο για μεταβατικό πληθωρισμό, αλλά πλέον αυτός μετατρέπεται σε δομικό πληθωρισμό».
Και, σύμφωνα με τα βασικά οικονομικά, αν τυπώνεις χρήμα θα αυξηθεί ο πληθωρισμός. Και αντίστοιχα, για να τον μειώσεις αυξάνεις τα επιτόκια. Όλοι όσοι γνωρίζουν βασικά οικονομικά καταλαβαίνουν ότι αυτό θα συμβεί.
Όσον αφορά τα μοντέλα BNPL, την μεγαλύτερη πίεση υφίστανται όσοι δεν είναι τραπεζικοί δανειστές αλλά αντίθετα βασίζονται στις διεθνείς χρηματαγορές για άντληση κεφαλαίων.
Και πολλοί από αυτούς έχουν χάσει ακόμη και το 80% της αποτίμησής τους σε σχέση με τα υψηλά.
Γεγονός που σύμφωνα με τον κ. Baron, οφείλεται στο γεγονός ότι -καθώς δεν είναι τράπεζες, δεν έχουν πρόσβαση στη διατραπεζική αγορά ούτε όμως και καταθέσεις που θα τους εξασφαλίσουν τα κεφάλαια που χρειάζονται.
Άρα είτε θα πρέπει να αυξήσουν το τιμολογιακό τους μοντέλο, είτε θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν τους εαυτούς τους με άλλους τρόπους ή αναγκαστικά θα μικρύνουν.
Εντούτοις, ο ίδιος θεωρεί ότι οι συγκεκριμένες υπηρεσίες συνεχίζουν να είναι βιώσιμες ως εναλλακτική στις πιστωτικές κάρτες.
«Και πιστεύω ότι τα εναλλακτικά μοντέλα πληρωμών θα παίξουν σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο οι καταναλωτές θα αγοράζουν προϊόντα και υπηρεσίες. Και θεωρώ ότι οι τράπεζες είναι σε καλύτερη θέση από τους ανταγωνιστές τους».
Αναφερόμενος στο μοντέλο της tbi bank αναφέρει πως «εμείς είμαστε διαφορετικοί από τους ανταγωνιστές μας καθώς έχουμε δύο διαφορετικούς βραχίονες: ο ένας εμπορικός και ο άλλος εστιασμένος στους καταναλωτές. Και είμαστε μια από τις λίγες εταιρείες παγκοσμίως που έχει υιοθετήσει αυτό το μοντέλο, γεγονός που μας επιτρέπει να μεγαλώσουμε και να τροποποιήσουμε το μοντέλο μας εφόσον χρειαστεί».
Από την άλλη, είναι καθησυχαστικός αναφορικά με το τι συμβαίνει στις αγορές χρήματος, θεωρώντας ότι ο ρυθμός αύξησης των επιτοκίων μειώνεται.
«Και ειλικρινά τα καλύτερα μυαλά στον πλανήτη, τα οποία και έχουν πρόσβαση στις καλύτερες πηγές δεδομένων αναζητούν τη βέλτιστη λύση.
Σε κάθε περίπτωση, πιστεύω ότι μέσα στο τρέχον έτος οι αυξήσεις των επιτοκίων θα σταματήσουν».
Το μέλλων των Fintech
Τέλος, σχολιάζοντας το μέλλον του κλάδου τονίζει πως «παρά την κρίση, το μακροσκοπικό μου όραμα για τον κλάδο και τις Fintech δεν αλλάζει. Οι οικονομικές υπηρεσίες θα είναι πολύ πιο καινοτόμες και συνυφασμένες με την καθημερινότητά μας και φιλικές προς τους χρήστες».
«Οι καταναλωτές θέλουν να εξοικονομούν χρόνο και αυτή η τάση δεν αλλάζει. Και θέλουν να απολαμβάνουν συγκεκριμένα προϊόντα και υπηρεσίες, χωρίς να τους απασχολεί ο τρόπος πληρωμής και η τεχνολογία πίσω από αυτόν. Άρα οι υπηρεσίες πληρωμών είτε θα ενσωματωθούν στην εμπειρία είτε θα καταστούν παρωχημένες» καταλήγει.